ضرورت ریشه‌یابی

مسلما هر عاملی که از کشور خارج شود، تبعات منفی خواهد داشت از فرار مغزها و حتی نیروی کار بیکار تا سرمایه‌ها، مخصوصا زمانی که این سرمایه‌ها و نقدینگی از کشور خارج و وارد کشور رقیب شوند و دیگر برنگردند زیرا کشور مقابل را تقویت می‌کنیم که به‌راحتی بتواند لطمه‌ای وارد کند.

در شرایط فعلی باید دید چرا تاکنون اقدامی صورت نگرفته است، چرا در شرایطی که کاملا آمار و اطلاعات را داشتند، هشداری داده نشد و تازه زمانی که ۳۰ تا ۴۰ میلیارد دلار از کشور خارج شد، اظهار نگرانی کردند. برای جلوگیری از این بحران باید دید دلیل این موضوع چیست یعنی به چه علت مردم سرمایه‌های خود را در ترکیه و امارات برای خرید خانه خرج می‌کنند و بعد باید این دلایل تبدیل به راهبرد شود. به‌طور مثال، آیا برای گرفتن اقامت کشور دیگری است که باید روابط بین‌المللی و دیپلماتیک را تقویت کنیم. آیا به‌خاطر امنیت اقتصادی است که به‌نظر می‌رسد ایران امن‌ترین کشور است یعنی نگرانی مصادره شدن ملک و از بین رفتن سرمایه وجود ندارد، بنابراین به‌نظر نمی‌رسد مسئله امنیت اقتصادی باشد.

باید دید ماهیت این سرمایه‌ها چیست زیرا ممکن است بعضی پول‌های سالم نیز با پول‌های کثیفی که خارج می‌شود ترکیب شوند. باید دید به چه علت بر روی خرید ملک تأکید می‌شود چرا بر ایجاد اشتغال و راه‌اندازی کارخانه تأکید نمی‌کنند، این موضوع جای تأمل دارد که چرا صرفا مسئله ساخت و ساز مطرح است و دلیل آن هم آشکار است زیرا در آنجا مشتری وجود ندارد. همچنین باید به این نکته توجه کرد که قیمت‌ها نیز مانند قیمت‌های ملک در کشور ایران است. آیا به‌خاطر وقوع جنگ است که عده‌ای احتمال آن را می‌دهند در حالی که احتمال وقوع جنگ پایین و صفر است. اگر برای مسائل آزادی اجتماعی است که افراد متمول همیشه در رفت و آمد هستند و هیچکس برای اینکه مدتی آزاد باشد در آنجا خانه خریداری نمی‌کند، بنابراین از این جهت نیز پذیرفته شده نیست که چنین دلیلی بتواند این حجم از خروج سرمایه را جواب دهد.
موضوع دیگر به صرفه بودن از لحاظ اقتصادی است که این مورد هم وجود ندارد یعنی به این صورت نیست که بگوییم آنجا خانه خریداری می‌کنند و بعد گران می‌شود که به‌عنوان سرمایه برای آنها باشد. بنابراین مسئولان باید آنها را توجیه کنند که این به معنای بلوکه کردن پول است. اگر برای ادامه تحصیل است که دانشگاه‌های ایران بهترین هستند و در ترکیه و امارات دانشگاهی وجود ندارد. بر این اساس باید دلایل موجود را بررسی و با توجیهات مناسب و اطمینان دادن به افراد آنها را آگاه و منصرف کنند. باید دولت به نوعی اطلاع دهد که چنین چیزی وجود ندارد و اینکه سرمایه‌های خود را به این دلایل خارج کنید، موجه نیست و گول این ظواهر را نخورید.

• آلبرت بغزیان - کارشناس اقتصادی